BORTEL - BOROWSKA

KANCELARIA ADWOKACKA

Osoby zapobiegliwe i dbające o swoje sprawy wiedzą, że pewne decyzje i czynności należy podjąć w sposób przemyślany. Jeśli chcemy więc uporządkować sprawy majątkowe na wypadek śmierci, decydujemy się najczęściej na sporządzenie testamentu. Wtedy też niektórzy pytają o zachowek. Nie można bowiem wykluczyć sytuacji, w której spadkodawca chce pozbawić określoną osobę prawa do zachowku.

Można tego dokonać przez wydziedziczenie czyli wskazanie w sporządzonym testamencie, kto i z jakich powodów ma zostać pozbawiony prawa do zachowku. Co to oznacza w praktyce? Nie wystarczy samo pominięcie określonej osoby w testamencie, ponieważ należy wymienić ją z imienia i nazwiska oraz wskazać, że zostaje ona wydziedziczona z jakiegoś konkretnego powodu. Jakiego? Tutaj z pomocą przychodzi nam ustawa, zgodnie z którą spadkodawca może wydziedziczyć daną osobę czyli pozbawić prawa do zachowku, jeżeli:

• wbrew jego woli, uprawniony do zachowku postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (wpadł w nałóg i pomimo próśb nie chce podjąć leczenia, związał się ze środowiskiem przestępczym)

• dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci

• uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (brak opieki, zainteresowania, pomocy

Czy to wystarczy?

Wydawać by się mogło, że takie rozwiązanie sprawy porządkuje wszelkie kwestie definitywnie, ale nie można zapominać o jednym, istotnym zagadnieniu.

Ewentualny i przyszły wydziedziczony może posiadać dzieci i to od naszej woli jako spadkodawców zależy, czy te dzieci będą mogły w przyszłości żądać zachowku czy też nie.

Innymi słowy, samo wydziedziczenie syna lub córki nie pozbawia wnuków prawa do żądania zachowku. Taki stan rzeczy został potwierdzony m.in. wyrokiem Sądu Najwyższego z dn. 3 grudnia 2015 r. (sygn. akt III CZP 85/15). Jeśli więc umiera wydziedziczony, a jego zstępni (czyli wnukowie lub prawnukowie spadkodawcy) nie zostali wydziedziczeni, to mogą oni w przyszłości żądać zachowku od pozostałych spadkobierców. czy taki stan rzeczy ma jakieś znaczenie praktyczne? Wydaje się, że tak. W sytuacji gdy córka była wielokrotnie karana i odbywała karę pozbawienia wolności, natomiast wnuk jest związany ze środowiskiem przestępczym i uzależniony od narkotyków, a jego dziadek dokona wydziedziczenia wyłącznie swojej córki, pomijając wnuka, to wówczas wnuk będzie mógł żądać od spadkobierców zachowku.

ARTYKUŁY